Mixed Martial Arts (MMA) yani ”Karışık Dövüş Sanatları” diğer dövüş sporlarında kullanılan, çok geniş savunma, mücadele ve atak teknikleri içeren bir savunma sporudur.
Yoğun ve yüksek tempolu bir spor olan MMA’ın popülaritesi dünyada her geçen gün artmaktadır. UFC, ONE FC , ROAD FC ve BELLATTOR gibi organizasyonlar sayesinde MMA daha evrensel ve popüler bir spor haline gelmiştir. İzleyici ve takipçi sayısı nerdeyse futbol izleyicisi kadar çok olan bir branştır.
MMA birçok dövüş sporunun birleşmesi sonucu ortaya çıkmıştır.
TARİHÇESİ
MÖ 648’de Antik Yunan’da yapılan Olimpiyat Oyunları arasında Pankreas (Pankration) adında bir spor da katılmıştı. Pankration kelimesi Yunancadaki her şey, tüm anlamına gelen “Pan” ile güçler anlamına gelen “kratos” kelimesinden türetilmişti ve Helenik boks ile güreşin karmasıydı. Karşılaşmalarda yalnızca iki kural vardı; biri ısırmamak diğeri gözlere zarar vermemekti.
Karşılaşmalar taraflardan birinin bilincini kaybetmesi veya yenilgiyi kabul etmesiyle bitirilirdi ancak bazen de sporculardan birinin veya ikisinin ölümüyle son bulurdu. Kullanılan teknikler arasında yumruklar, eklem kilitleri, fırlatmalar, dirsek, diz vuruşları ve tekmeler bulunurdu.
Büyük İskender pankreasçıların silahsız dövüşteki yetenekleri yüzünden askerlerini onlar arasından seçerdi. M.Ö. 326’da Hindistan’ı işgal ettiğinde beraberinde çok sayıda pankreasçı da bulunmaktaydı. İnanışa göre pek çok Asya savaş sanatının doğuşu da bu döneme denk gelmektedir. Pankreas günümüzde Karma Dövüş Sanatları olarak bilinen sporun da ilk kayıtlı formunu oluşturmaktadır.
Yunanistan’daki pankreasın düşüşü Roma İmparatorluğu’nun doğuşuyla aynı zaman dilimine denk gelmektedir. Diğer dövüş sporları pankreasın önüne geçmiş ve Batı’da güreş ve boks hakim duruma geçmişti. Bu durum yüzyıllarca böyle devam etmiş ve Rio de Janeiro’da (Brezilya) ilk kez 1925 yılında karma savaş sanatları uygulanmaya başlamıştı.
1801 yılında George Gracie İskoçya’dan Brezilya’ya göç etmiş ve kuzeydoğu Brezilya’nın Para bölgesinde yaşamaya başlamıştı. Aynı bölgeye 1900’lerin başlarında Japon Mitsuyo Maeda da göç etmişti. Maeda bölgede kurulan kolonide Japon hükümetinin temsilcisiydi ve Graice’nin soyundan gelen Gustão ile yakın arkadaş olmuşlardı.
Maeda aynı zamanda tanınmış bir Judo şampiyonuydu ve onun oğlu Carlos’a Judo’yu öğretmeye başlamıştı. Maeda Japonya’ya döndükten sonra Carlos çalışmalarına devam eder ve kardeşine de öğrendiği sanatı öğretmeye başlar ancak Carlos bu sanata öğrendiği diğer savunma sanatından unsurları da eklemeye başlar. Carlos ve kardeşi Helio Bölgenin Karate okullarının temcilcilerinin, profesyonel boksörlerin, Capoeiracıların ve diğer sanatçılarının katıldığı Antik Yunan’daki Pankreas karşılaşmalarını andıran Vale-Tudo karşılaşmalarına katılırlar. Helio Gracie bu karşılaşmalarda karşısına çıkan Japon dövüşçüleri, boksörleri ve güreşçileri yenilgiye uğratır.
Vale-Tudo karşılaşmaları Amerika’ya da taşınır. Gracie kardeşlerden Rorion, Tayland’a yaptığı gezilerde gizli karma dövüş karşılaşmalarına şahit olmuş olan Art Davie ve Semaphore Entertainment Group’in (SEG) başkanlığını yapmış olan Bob Meyrowitz Ultimate Fighting Championship’i kurmuşlardır.
Kilo kategorileri, zaman veya raund kısıtlaması ve güvenlik ekipmanı bulunmayan bu karşılaşmalarda dövüşçülere sadece göz oyma, ısırma, balık kancası kullanmalarına izin verilmemekte ve dövüşler hakemin durdurması, Knock out veya sözlü veya işaretle bildirilen teslimiyet ile sona erdirilmektedir.
Ultimate Fighting Championship dışında farklı karma savaş sanatları müsabakaları da bulunmaktadır.
MMA SPORUNUN TARİHİ
İlk MMA turnuvası 1993 yılında ABD’nin Denver şehrinde gerçekleştirildi. Değişik dövüş sporlarını kullanan sporcular bu yarışmaya katıldı. Bu turnuvaya katılanlar, Kick Boks sporunu temsilen Patrick Smith ve Kevin Rosier, savate dövüşcüsü olan Gerard Gordeu, karate ustası Zane Frazier, shoot fighter Ken Shamrock, sumo güreşcisi Teila Tuli, profesyonel bir boksör olan Art Jimmerson ve Brazilian Jiu-Jitsu ustası siyah kuşak Royce Gracie’di.
Düzenlenen bu turnuvayı içlerinde en çelimsiz olan, karışık dövüş sanatlarını içeren Jiu-Jitsu’yu kullanan Royce Gracie kazanmıştır. Royce Gracie’nin bu başarısı dünya tarafından büyük bir şaşkınlıkla karşılanmıştı.1993 yılında yapılan bu turnuvada dövüşürken fazla kural yoktu çoğu şey serbestti. MMA sporunda karşı tarafı ciddi anlamda sakatlayabilecek tekniklere sınırlamalar getirildikten sonra spor bugünkü halini aldı.
MMA KURALLARI NELERDİR?
Saç çekmek, ısırmak, cinsel organa vurmak, kafa atmak, tükürmek, köprücük kemiğine baskı yapmak, dirsek ile kafaya vurmak, hakemin müdahalesini hiçe sayıp rakibe saldırmak, vücuda yağ veya kayganlaştırıcı maddeler sürmek, ağıza veya göze parmak sokmak kesinlikle yasaktır.
MMA’NIN TÜRKİYE’YE GELİŞİ NASIL OLDU?
2013 yılında MMA Federasyonu Ali Arık ve ekibi tarafından kuruldu. Federasyon kurulduğu günden bu yana birçok MMA organizasyonu düzenledi.
Organizasyonlarda başarılı olan yetenekli sporcular Türkiye MMA Takımı’na alındı. Bu sporcular ile birlikte her yıl düzenli olarak Dünya MMA Organizasyonlarına, Avrupa MMA Organizasyonlarına ve Balkan MMA Organizasyonlarına katılım gerçekleştirildi.
TANINMIŞ DÖVÜŞ ORGANİZASYONLARI
– Pride FC
– UFC
– Shooto
– Pancrase
– K-1 MMA
MMA DÖVÜŞLERİ NASIL SON BULUR?
– KO (Nakavt)
Nakavt’ın gerçekleşmesi için rakibin etkisiz hale getirilmesi gerekir. Bu bir darbe ile veya rakibin pes ettirilmesi ile yapılabilir. Darbeden sonra hakem ’in 10’a kadar sayması sonucu eğer dövüşçü ayağa kalkamaz yada kalkıp da dövüşecek durumda olmaz ise o zaman müsabaka nakavt ile sonlanır.
Yada dövüşçü minderde pes edilme durumuna sokulduysa, el vurarak yada elini kaldırarak müsabaka nakavt ile bitmiş olur. Kurallara göre bir rauntta üç kere yere düşmekte nakavt durumuna geçmektedir.
– TKO (Teknik Nakavt)
Teknik Nakavtı gerektiren birçok sebep olabilir. Örneğin hakemin araya girip müsabakayı sonlandırması gibi. Eğer hakem, dövüşçünün devam edemeyeceğini sezer ise yada kötü durumda olduğunu anlar ise müsabakayı bitirebilir.
Müsabakada havlu atılırsa da teknik nakavtla sonlanabilir fakat hakem havluyu görmez ise o zaman havlu atışı geçerli olmaz.
Doktor kontrolü sonucu, doktorun devam edemez kararı üzerine de müsabaka teknik nakavtla sonlanabilir. Doktor sakatlık konusunda müsabakayı her zaman bitirme yetkisi vardır.
Eğer A dövüşçü illegal kurallar çerçevesinde rakibi sakatlarsa o zaman mücadeleyi B dövüşçü yani sakatlanan kazanır. Eğer A dövüşçü legal kurallar çerçevesinde B dövüşçüyü sakatlarsa, o zaman mücadeleyi sakatlayan A dövüşçü teknik nakavtla kazanmış bulunur.
– Submission (Teslim olma, pes etme)
Dövüşçü eğer bir yerini kaptırıp müsabakada pes edecek duruma geldiyse o zaman bunu ağzıyla seslenerek yada el hareketiyle mindere veya rakibe 3 ve üçten fazla dokunma ve tokatlamayla hakeme pes etme sinyali verilir. Böylece hakem seslenerek iki dövüşçüyü ayırır ve müsabaka sonlanır.
– Judge`s Decision (Hakem kararıyla puanlama)
Müsabaka normal olarak sona erdiğinde 3 hakem tarafından değerlendirilir ve dövüşçülerin darbeleri ile etkin dövüşmesi puanlamaya tabi tutulur. Hangi dövüşçü yüksek puanı aldıysa o kazanır. Burada UFC ile Pride arasında değişik hesaplama vardır. UFC de hakemler aynı boks rauntları gibi raunt raunt değerlendirilir ve beraberlikte verilebilir. Pride müsabakalarında rauntların hepsine bakılır ve ona göre genel puanlama verilir. Buna göre raunt sonunda bir dövüşçü galip ilan edilir.
Görüldüğü gibi müsabakalarda farklı sonlarla bitebiliyor. Müsabakayı nasıl kontrol edildiği, minderde nasıl akıllıca dövüşüldüğü, vücut ağırlığı farklılıkları gibi unsurlar değerlendiriliyor.
– Split Decision (Ayrılmış karar)
– Unanimous decision (Aynı fikirde karar)
– Majority Decision (Çoğunluk karar)
No Contest (Sonuçlanamayan mücadele)
Eğer her iki dövüşçüde illegal harekette bulunduysa duble diskalifiye hükmüne girerek müsabaka sonuca bağlanmadan hükümsüz olarak biter. Eğer her iki dövüşçüde sakatlanırsa bu durumda devam edemeyecekler ise o zaman müsabaka yine sonuçlanamadan biter.
Disqualification (Diskalife)
Eğer dövüşçü hakem tarafından üç kere uyarıldıysa o zaman müsabaka diskalifiye olarak sonlanabilir. Hakem, eğer kural dışı harekette bulunulduysa uyarı vermeden de diskalifiye’ ye başvurabilir.
Forfeit (Ceza olarak kayıp etme)
Dövüşçü uygunsuz zamanda tekmelerse yada darbe atarsa o zaman sporcu ceza olarak müsabakayı mağlup bitirmiş gösterilir. Duruma göre hukuki işlemlerde görülebilir.
Kaynak : Yeni Akit Gazetesi
Link : https://www.yeniakit.com.tr/ansiklopedi/tarih/999/mixed-martial-arts-mma-nedir